3 02 2020

KIEDY NA ŚWIAT? (2)


Ostatnia dekada (lata 2010-19) i podsumowanie.

Kategoria: Wyścigi i hodowla
Napisał: folbluty

Część trzecia:

Kolejne dziesięciolecie za nami, więc pora na listę zwycięzców angielskich i polskich klasyków z lat 2010-2019:

1000 Guineas                                                          Wiosenna

2010      SPECIAL DUTY (GB) kaszt. 12 lutego       DŻAZZIL c.gn.  27 stycznia

(Hennessy-Quest To Peak/Distant View)                      (Be My Chief-Dżewia/Special Power)

2011      BLUE BUNTING (USA) s. 20 marca           BLACK PANTERA (IRE) c.gn. 9 kwietnia

(Dynaformer-Miarixa/Linamix)                                    (Intikhab-Peratus/Mujadil)

2012      HOMECOMING QUEEN (IRE) gn. 23 kwietnia SUMMER LANE (IRE) gn. 11 marca

(Holy Roman Emperor-Lagrion/Diesis)                         (Chevalier-Greta d’Argent/Great Commotion)

2013      SKY LANTERN (IRE) siwa 27 stycznia      ENDORPHIN (IRE) gn. 8 marca

(Red Clubs-Shawanni/Shareef Dancer)                        (Whipper-Barbera/Night Shift)

2014      MISS FRANCE (IRE) gn. 23 marca            GREEK SPHERE (IRE) gn. 21 kwietnia

(Dansili-Miss Tahiti/Tirol)                                            (High Chaparral-Night Sphere/Night Shift)

2015      LEGATISSIMO (IRE) gn. 22 kwietnia        HOSPITALITE (FR) gn. 15 kwietnia

(Danehill Dancer-Yummy Mummy/Montjeu)                 (Gentlewave-High Definition/Starborough)

2016      MINDING (IRE) gn. 10 lutego                   PIANOFORTE kaszt. 7 marca

(Galileo-Lillie Langtry/Danehill Dancer)                        (Belenus-Pretty Rainbow/Viking Ruler)

2017      WINTER (IRE) s. 15 lutego                       MONA KERBILI (FR) gn. 22 marca

(Galileo-Laddies Poker Two/Choisir)                             (No Risk At All-Star Bahia/Starborough)

2018      BILLESDON BROOK (IRE) kaszt. 24 lutego JAM JULIETTA gn. 23 lutego

(Champs Elysees-Coplow/Manduro)                             (Ecosse-Jam Jessica/Jape)

2019      HERMOSA (IRE) gn. 6 maja                       PRIDE OF NELSON (FR) gn. 18 marca

(Galileo-Beauty Is Truth/Pivotal)                                  (Mount Nelson-Alfreda/Unfuwain)

Oaks                                                                           Liry

2010      SNOW FAIRY (IRE) gn. 12 lutego              INFAMIA c.gn. 5 stycznia

(Intikhab-Woodland Dream/Charnwood Forest)             (Tempelwächter-Infanteria/Jape)

2011      DANCING RAIN (IRE) kaszt. 24 kwietnia  HORTENSJA s. 11 marca

(Danehill Dancer-Rain Flower/Indian Ridge)                  (In Camera-Halszka/Goldneyev)

2012      WAS (IRE) gn.  11 maja                              NATALIE OF BUDYSIN (GER) c.gn. 31 marca

(Galileo-Alluring Park/Green Desert)                             (Martillo- Nobile Lady/Silvano)

2013      TALENT (GB) kaszt. 25 lutego                     KUNDALINI gn. 29 stycznia

(New Approach-Prowess/Peintre Celebre)                      (Belenus-Kantaya/Croco Rouge)

2014      TAGHROODA (GB) gn. 27 stycznia              ZIELONA HERBATKA (GB) gn. 7 lutego

(Sea The Stars-Ezima/Sadler’s Wells)                            (Azamour-Silk Road/Dansili)

2015      QUALIFY (IRE) gn. 22 kwietnia                   AMFITRITA (IRE) gn. 17 kwietnia

(Fastnet Rock-Perihelion/Galileo)                                   (Azamour-High Lite/Observatory)

2016      MINDING (IRE) gn. 10 lutego                      IRON BELLE (FR) gn. 10 kwietnia

(Galileo-Lillie Langtry/Danehill Dancer)                           (Belenus-Infamia/Tempelwächter)

2017      ENABLE (GB) gn. 12 lutego                          FURIA (GER) c.gn. 22 kwietnia

(Nathaniel-Concentric/Sadler’s Wells)                             (Campanologist-Fair Breeze/Silvano)

2018      FOREVER TOGETHER (IRE) gn. 25 maja      SANTA KLARA (IRE) gn. 20 stycznia

(Galileo-Green Room/Theatrical)                                    (So You Think-Parade Scene/Parade Ground)

2019      ANAPURNA (GB) gn. 31 marca                     NEMEZIS (IRE) gn. 28 kwietnia

(Frankel-Dash To The Top/Montjeu)                                (Sea The Stars-Rezyana/Redoute’s Choice)

2000 Guineas                                                               Rulera

2010      MAKFI (GB) gn. 4 marca                               DŻULIETTO kaszt. 2 marca

(Dubawi-Dhelaal/Green Desert)                                      (Exaltation-Dżeni Lady/Professional)

2011      FRANKEL (GB) gn.  11 lutego                        MAŁY KAPRAL* c.gn. 27 marca

(Galileo-Kind/Danehill)                                                   (Minds Music-Mała/Who Knows)

                                                                                      INTENS* kaszt. 7 marca

                                                                                      (Belenus-Inicjatywa/Juror)       

2012      CAMELOT (GB) gn. 5 marca                           HARD WORK (IRE) gn. 25 marca

(Montjeu-Tarfah/Kingmambo)                                         (Refuse To Bend-Blue Banner/Grand Lodge)

2013      DAWN APPROACH (IRE) kaszt. 23 kwietnia EMPEROR AJEEZ (IRE) gn. 3 maja

(New Approach-Hymn of the Dawn/Phone Trick)    (Holy Roman Emperor-Belle of Honour/Honour and Glory)

2014      NIGHT OF THUNDER (IRE) kaszt. 12 marca MODRASZEK (FR) kaszt. 30 kwietnia

(Dubawi-Forest Storm/Galileo)                                         (Dr Fong-Model View/Distant View)

2015      GLENEAGLES (IRE) gn. 12 stycznia                VA BANK (IRE) gn. 10 marca

(Galileo-You’resothrilling/Storm Cat)                                 (Archipenko-Vinales/Dilshaan)

2016      GALILEO GOLD (GB) kaszt. 31 stycznia          BRONISLAV (IRE) kaszt. 10 marca

(Paco Boy-Galicuix/Galileo)                                               (Windsor Knot-At Our Ease/Golan)

2017      CHURCHILL (IRE) gn. 31 stycznia                   BUSH BRAVE (IRE) gn. 21 marca

(Galileo-Meow/Storm Cat)                                                 (Bushranger-Moriches/Alhaarth)

2018      SAXON WARRIOR (JPN) gn. 26 stycznia         FABULOUS LAS VEGAS (FR) c.gn. 31 marca

(Deep Impact-Maybe/Galileo)                                            (Air Chief Marshal-Coleene/King’s Best)

2019      MAGNA GRECIA (IRE) gn. 25 lutego                EMILIANO ZAPATA (GB) gn. 22 marca

(Invincible Spirit-Cabaret/Galileo)                                     (Garswood-Golden Dirham/Kheleyf)

Derby

2010      WORKFORCE (GB) gn. 14 marca                INFAMIA c.gn. 5 stycznia

(King’s Best-Soviet Moon/Sadler’s Wells)                      (Tempelwächter-Infanteria/Jape)

2011      POUR MOI (IRE) gn. 10 stycznia                INTENS kaszt. 7 marca

(Montjeu-Gwynn/Darshaan)                                         (Belenus-Inicjatywa/Juror)

2012      CAMELOT (GB) gn. 5 marca                        NATALIE OF BUDYSIN (GER) c.gn. 31 marca

(Montjeu- Tarfah/Kingmambo)                                     (Martillo-Nobile Lady/Silvano)

2013      RULER OF THE WORLD (IRE) kaszt. 17 marca PATRONUS gn. 17 marca

(Galileo-Love Me True/Kingmambo)                              (Ecosse-Princess of Java/Java Gold)

2014      AUSTRALIA (GB) kaszt. 11 kwietnia         GREEK SPHERE (IRE) gn. 21 kwietnia

(Galileo-Quija Board/Cape Cross)                                 (High Chaparral-Night Sphere/Night Shift)

2015      GOLDEN HORN (GB) gn. 27 marca            VA BANK (IRE) gn. 10 marca

(Cape Cross-Fleche D’Or/Dubai Destination)                 (Archipenko-Vinales/Dilshaan)

2016      HARZAND (GB) sk.gn. 6 marca                 CACCINI (FR) gn. 6 maja

(Sea The Stars-Hazariya/Xaar)                                    (American Post-Courances/Simon du Desert)

2017      WINGS OF EAGLES (FR) gn. 17 marca     BUSH BRAVE (IRE) gn. 21 marca

(Pour Moi-Ysoldina/Kendor)                                        (Bushranger-Moriches/Alhaarth)

2018      MASAR (IRE) kaszt.  16 kwietnia              FABULOUS LAS VEGAS (FR) c.gn. 31 marca

(New Approach-Khawlah/Cape Cross)                           (Air Chief Marshal-Coleene/King’s Best)

2019      ANTHONY VAN DYCK (IRE) gn. 19 maja   NEMEZIS (IRE) gn. 28 kwietnia

(Galileo-Believe’N’Succeed/Exceeed And Excel)              (Sea The Stars-Rezyana/Redoute’s Choice)

St. Leger

2010      ARCTIC COSMOS (USA) gn. 31 stycznia    KARDINALE gn. 22 stycznia

(North Light-Fifth Avenue Doll/Marquetry)                    (Belenus-Kornelia/Who Knows)

2011      MASKED MARVEL (GB) gn. 6 marca           INTENS kaszt. 7 marca

(Montjeu-Waldmark/Mark Of Esteem)                           (Belenus-Inicjatywa/Juror)

2012      ENCKE  (USA) gn. 24 lutego                       CAMERUN (IRE) gn. 2 marca 2008

(Kingmambo-Shawanda/Sinndar)                                  (Singspiel-Cantaloupe/Priolo)

2013      LEADING LIGHT (IRE) gn. 6 marca            CAMERUN (IRE) gn. 2 marca 2008

(Montjeu-Dance Parade/Gone West)                              (Singspiel-Cantaloupe/Priolo)

2014      KINGSTON HILL (GB) s. 15 stycznia         KUNDALINI gn. 29 stycznia 2010

(Mastercraftsman-Audacieuse/Rainbow Quest)              (Belenus-Kantaya/Croco Rouge)

2015      SIMPLE VERSE (IRE) gn. 5 marca              VA BANK (IRE) gn. 10 marca

(Duke Of Marmalade-Guantanamera/Sadler’s Wells)      (Archipenko-Vinales/Dilshaan)

2016      HARBOUR LAW (GB) gn. 30 marca            DUSIGROSZ (FR) gn. 8 kwietnia

(Lawman-Abunai/Pivotal)                                            (Full of Gold-Deana/Numerous)

2017      CAPRI (IRE) s. 7 lutego                              BUSH BRAVE (IRE) gn. 21 marca

(Galileo-Dialafara/Anabaa)                                           (Bushranger-Moriches/Alhaarth)

2018      KEW GARDENS (IRE) gn. 20 stycznia        FABULOUS LAS VEGAS (FR) c.gn. 31 marca

(Galileo-Chelsea Rose/Desert King)                               (Air Chief Marshal-Coleene/King’s Best)

2019      LOGICIAN (GB) s. 29 marca                      FABULOUS LAS VEGAS (FR) c.gn. 31 marca 2015

(Frankel-Scuffle/Daylami)                                             (Air Chief Marshal-Coleene/King’s Best)

W przypadku klaczy w Anglii sytuacja wygląda bardzo podobnie jak w poprzedniej dekadzie. Całe trzydzieści lat potwierdza też wniosek, że wczesna data urodzenia jest ważniejsza w przypadku klaczy niż ogiera. Aż 32 (53,3%) zwycięstwa w klasykach dla klaczy odniosły te urodzone w styczniu i lutym, 24 (40,0%) z marca i kwietnia, i tylko 4 (6,7%) z maja.  W ostatniej dekadzie w kolebce rasy tylko Minding skompletowała cenną dublę klasyków dla klaczy.

Niespecjalnie istotne zmiany zaszły też na Wyspach w przypadku zwycięzców 2000 Gwinei. Liczba triumfatorów urodzonych w dwóch pierwszych miesiącach roku wzrosła o jednego, a w dwóch kolejnych o jednego spadła. Nie doczekaliśmy się też konia z maja. W całym analizowanym okresie 11 zdobywców milerskiego klasyka to konie z marca, 9 z lutego, 6 ze stycznia, 3 z kwietnia i tylko 1 z maja.

W przypadku zdobywców Derby na torze Epsom w ostatniej dekadzie do 6 wzrosła liczba koni urodzonych w marcu. Nie ma konia z lutego, a te ze stycznia i kwietnia powtórzyły wynik z poprzedniego dziesięciolecia. W minionym roku sukces odnotował koń urodzony w maju. W całym omawianym okresie dominują trzylatki urodzone w marcu i kwietniu – 17 (56,7%), podczas gdy te ze stycznia i lutego wygrywały 9 razy (30%), a z maja czterokrotnie (13,3%).

Wreszcie St.Leger. Tu konie ze stycznia i lutego podobnie jak te z marca i kwietnia utrzymały stan posiadania. W 30-leciu pierwsze dwa miesiące roku wydały 12 zwycięzców, dwa następne 17, a maj tylko jednego.

A u nas? Znaczny import sprawił, że na liście zwycięzców gonitw klasycznych w Polsce zdecydowanie przybyło koni urodzonych w Irlandii, Anglii, Francji i Niemczech. Dokonując porównania, na pewno trzeba ten fakt uwzględnić, bo oprócz pochodzenia, miejsce urodzenia i odchowania konia (czyli warunki środowiskowe) bez wątpienia mają wpływ na wczesność jego dojrzewania. Popatrzmy więc na konie krajowej hodowli, pomijając w przypadku St.Leger zwycięskich przedstawicieli starszych roczników. I tak w Wiosennej triumfowały trzy klacze urodzone - w styczniu (Dżazzil), lutym (Jam Julietta) i marcu (Pianoforte), a w Oaks cztery – po jednej z marca (Hortensja) i kwietnia (Iron Belle) oraz dwie (Infamia, Kundalini) ze stycznia. Trzy ogiery (Dżulietto, Mały Kapral, Intens), które zwyciężyły w Rulera przyszły na świat w marcu, a z trójki zdobywców Błękitnej Wstęgi dwa konie są z marca (Intens, Patronus) i jeden ze stycznia (klacz Infamia). W St.Leger pokonały konkurencję polskie trzylatki urodzone w styczniu (klacz Kardinale) i marcu (Intens).

Zmiany (tu większe, tam mniejsze) zachodzą, a w nieustającej pogoni, przy rosnącym tempie życia, wielu ludzi szuka prostych i łatwych rozwiązań, oczekuje krótkich odpowiedzi, chce przycisnąć klawisz klawiatury komputera i bez wysiłku dostać gotową receptę. Tymczasem wyścigi konne i hodowla koni pełnej krwi od stuleci toczą się swoim stałym, miarowym rytmem. Rytmem podporządkowanym przyrodzie i pozostającym w zgodzie z fizjologią selekcjonowanego gatunku. Różnego rodzaju statystyki mogą i często okazują się pomocne. Dzięki nim można obserwować trendy dotyczące danego zjawiska, a w naszym przypadku, postawić tezę, że optymalna data urodzenia źrebięcia, to chwila, gdy wiosnę czuć już w powietrzu. A na Wyspach, czy w Normandii przychodzi ona przecież wcześniej niż u nas. Warto jednak ciągle przypominać, że staranny, właściwy odchów (żywienie, ruch, pielęgnacja) jest znacznie istotniejszy od daty urodzenia źrebięcia.

Na zdjęciu: Klacz Susy (Babant - Surdyna po Parysów) z klaczką Samarkanda (po Freedom's Choice). Jaroszówka 1995r. Fot. Adrianna Buks.